Virus máy tính là gì ? Cách phòng ngừa hiệu quả nhất
Virus máy tính là gì ? Khi nghe đến Virus máy tính, chắc hẳn nhiều người không có ấn tượng tốt đẹp với chúng. Nhưng cụ thể thì không phải ai cũng biết cụ thể virus máy tính là gì? Hay chúng hoạt động ra sao? Chúng gây ra những hậu quả gì? Và điều quan trọng trước mắt đối với những người có máy tính đang quan tâm chính là những cách phòng ngừa virus máy tính hiệu quả nhất. Đây được xem là thông tin quan trọng để bảo vệ “người bạn” của mọi người đấy. Hãy cùng Linkienlaptop.net khám phá bài viết dưới đây nhé ?
1. Virus máy tính là gì?
Trong khoa học máy tính, virus máy tính (thường được người sử dụng gọi tắt là virus hay vi-rút) là những đoạn mã chương trình được thiết kế để thực hiện những mục đích không tốt, tối thiểu là hai việc:
- Tự xen vào hoạt động hiện hành của máy tính một cách hợp lệ, để thực hiện tự nhân bản và những công việc theo chủ ý của người lập trình. Sau khi kết thúc thực thi mã virus thì điều khiển được trả cho trình đang thực thi mà máy không bị “treo”, trừ trường hợp virus cố ý treo máy.
- Tự sao chép chính nó, tức tự nhân bản, một cách hợp lệ lây nhiễm vào những tập tin (file) hay các vùng xác định (boot, FAT sector) ở các thiết bị lưu trữ như đĩa cứng, đĩa mềm, thiết bị nhớ flash (phổ biến là USB),… thậm chí cả EPROM chính của máy.
2. Virus máy tính có gây hại không?
Virus máy tính là do con người tạo ra. Kể từ khi xuất hiện cho tới nay, virus máy tính đã có rất nhiều loại khác nhau và trong số đó có những virus gây ra những hậu quả rất lớn, thiệt hại lên tới hàng trăm triệu USD. Chính vì vậy người sử dụng máy tính cần phải tìm ra các phương pháp để có thể tiêu diệt chúng tránh làm ảnh hưởng tới các dữ liệu có trên máy tính hoặc thông tin cá nhân của bạn.
3. Virus máy tính phá hoại những gì ?
Đây chắc chắn sẽ là điều băn khoăn của tất cả những người sử dụng máy tính nếu chẳng may máy tính bị nhiễm virus. Bởi chúng ta đã biết, dù ít hay nhiều virus cũng được dùng để phục vụ những mục đích không tốt.
Virus là những phần mềm và do con người tạo ra, vì thế chúng cũng phá hoại theo những gì mà chủ nhân của chúng nhắm tới. Virus có thể tàn phá nặng nề dữ liệu, ổ đĩa và hệ thống, hoặc đơn giản hơn chỉ là một câu đùa vui hay nghịch ngợm đôi chút với màn hình, hay thậm chí chỉ đơn giản là nhân bản thật nhiều để ghi điểm.
Chúng cũng có thể lợi dụng máy tính của nạn nhân để phát tán thư quảng cáo, thu thập địa chỉ email, hay biến nó thành "trợ thủ" để tấn công vào hệ thống khác hoặc tấn công ngay vào hệ thống mạng bạn đang sử dụng. Nguy hiểm hơn, chúng có thể ăn cắp các thông tin như mật khẩu hòm thư, thông tin thẻ tín dụng hay các thông tin quan trọng khác. Đôi khi chúng ta là nạn nhân thực sự mà virus nhắm vào, đôi khi chúng ta vô tình trở thành "trợ thủ" cho chúng tấn công vào hệ thống khác.
4. Virus máy tính lây lan như thế nào?
Virus có rất nhiều cách lây lan và phá hoại khác nhau tùy thuộc vào mục đích của người đã tạo ra nó. Thông thường virus sẽ tấn công thông qua các kết nối ngoại vi trên máy tính của bạn như mạng nội bộ (mạng LAN), thông qua email, các file bạn download về từ internet, các Website độc hại, các web phim cấp 3, và đặc biệt là USB. Một số loại virus tinh vi hơn, chúng xâm nhập bằng cách lợi dụng lỗ hổng từ hệ điều hành hoặc các phần mềm bạn sử dụng.
Virus lây qua Email:
Email là một trong những con đường lây lan virus chủ yếu và phổ biến nhất trên Internet hiện nay. Từ một máy tính, virus thu thập các địa chỉ email trong máy và gửi email giả mạo có nội dung hấp dẫn kèm theo file virus để lừa người nhận mở các file này. Các email virus gửi đều có nội dung khá "hấp dẫn". Một số virus còn trích dẫn nội dung của một email trong hộp thư của nạn nhân để tạo ra phần nội dung của email giả mạo, điều đó giúp cho email giả mạo có vẻ "thật" hơn và người nhận dễ bị mắc lừa hơn. Với cách thức tương tự như vậy trên những máy nạn nhân khác, virus có thể nhanh chóng lây lan trên toàn cầu theo cấp số nhân.
USB là nguồn lây virus
Những thiết bị lưu trữ USB cũng là một nguồn lây lan virus đáng kể, nhất là tại Việt Nam hiện nay, khi USB đang là phương tiện trao đổi dữ liệu của phần lớn người sử dụng máy tính. Từ máy tính bị nhiễm, virus sẽ copy chính nó vào tất cả các ổ USB mà người sử dụng đưa vào máy tính. Lúc này, những ổ đĩa USB đã trở thành những "mầm bệnh" thực sự và khi chúng được đưa sang sử dụng trên máy tính khác, virus sẽ lại lây nhiễm từ USB ra máy tính đó.
Máy tính cũng có thể bị nhiễm virus nếu chúng ta chạy một chương trình không rõ nguồn gốc tải từ Internet hay copy chương trình từ một máy tính bị nhiễm virus khác. Lý do là chương trình này có thể đã bị lây nhiễm virus từ trước hoặc bản thân là một virus giả dạng, khi chúng ta chạy nó cũng là lúc chúng ta đã tự mở cửa cho virus lây vào máy của mình.
Virus lây qua các đoạn mã trên Website
Bên cạnh đó, phải kể tới một tỉ lệ không nhỏ các virus xâm nhập xuống máy tính của người sử dụng thông qua các đoạn mã nguy hiểm được treo trên các website độc hại. Chủ nhân những website này thường tìm cách để lừa nạn nhân ghé thăm trang web của chúng, ngay khi đó, những đoạn mã lệnh nguy hiểm đã chuẩn bị sẵn sẽ được thực thi và máy tính của người sử dụng sẽ bị nhiễm virus. Điển hình cho kiểu này là những virus lây lan qua các chương trình chat như Yahoo! Messenger, Windows Messenger...
Các phần mềm (kể cả hệ điều hành) luôn chứa đựng những lỗi tiềm tàng mà không phải lúc nào cũng có thể dễ dàng phát hiện ra. Các lỗi này khi được phát hiện có thể gây ra những sự cố không lớn. Nhưng cũng có thể là những lỗi rất nghiêm trọng và không lâu sau đó sẽ có hàng loạt virus mới ra đời khai thác lỗi này để lây lan. Đây là một con đường lây lan virus đáng sợ. Vì người dùng không thể phòng chống chỉ bằng biện pháp cảnh giác. Bởi vì ngay cả khi bạn rất cảnh giác, không mở file đính kèm trong các email lạ, không vào web lạ hay chạy bất cứ file chương trình khả nghi nào, máy tính của bạn vẫn có thể bị nhiễm virus do chúng "chui" qua lỗ hổng các phần mềm (kể cả hệ điều hành) bạn đang sử dụng.
5. Các loại Virus máy tính phổ biến thường gặp
Có rất nhiều loại virus máy tính, khó có thể kể hết tên của chúng. Nhưng một số loại virus sau là phổ biến hơn cả.
1. Classic Virus máy tính là gì?
Classic Virus hay virus cổ điển là các chương trình độc hại viết lại mã phần mềm hoặc hệ điều hành trong máy tính. Loại virus này thường không gây ra hậu quả nghiêm trọng. Virus đầu tiên được tạo ra chỉ để hiển thị một bài thơ trên các máy tính bị nhiễm.
2. Trojan hay Trojan Horses
Trojan là một phần mềm độc hại thường giả mạo một tệp tin khác hoặc được cài vào trong một phần mềm hữu ích. Trojan sẽ chạy ẩn trên máy tính của bạn, ăn cắp thông tin tài khoản và gửi về cho người tạo ra chúng. Chương trình độc hại này thường được cài đặt sẵn trên các phần mềm crack, các phần mềm miễn phí nhưng không rõ nguồn gốc. Trojan không thể tự nhân bản và phát tán. Nó phát tán do chính những người sử dụng máy tính chia sẻ những phần mềm crack cho nhau.
3. Worm hay sâu máy tính
Sâu máy tính khác với Trojan, nó có thể tự nhân bản một cách chóng mặt mà không cần sự tác động của bạn. Sâu máy tính sẽ xâm nhập vào địa chỉ email, tin nhắn facebook. Sau đó tự tạo ra các bản sao và gửi cho những người trong danh sách liên hệ của bạn. Chúng thường giả mạo một tệp video với tiêu đề hấp dẫn hoặc một file khác. Sâu máy tính cũng ăn cắp mật khẩu của bạn. Vì vậy hãy cẩn thận khi click vào một tệp tin nào đó chưa rõ nguồn gốc để tránh bị nhiễm Virus máy tính là gì?
4. Spyware và Adware
Spyware hay phần mềm gián điệp lẩn trốn trên máy tính của bạn. Chúng thu thập thông tin trên máy tính, theo dõi các thói quen Internet, sau đó gửi về máy chủ. Các thông tin của của bạn sẽ được sử dụng vào mục đích quảng cáo. Spyware thường phát tán bằng cách đi kèm với các phần mềm miễn phí.
Adware hay phần mềm quảng cáo, nhìn chung adware không gây nguy hiểm gì cho máy tính. Chúng làm cho bạn khó chịu khi hiển thị nhiều quảng cáo không mong muốn.
Spyware và Adware thường không gây ra các thiệt hại lớn. Tuy nhiên, hiện nay các phần mềm này có thể đính kèm trojan hoặc worm và gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng.
6. Cách phòng ngừa Virus máy tính hiệu quả nhất:
- Cài đặt phần mềm diệt virus để quét virus định kỳ
- Đóng băng ổ đĩa (dùng Deep Freeze)
- Sao lưu dữ liệu (Ghost cả ổ cứng, hoặc các ổ có chứa dữ liệu quan trọng) định kỳ để khôi phục những dữ liệu
- Hạn chế việc sao chép không cần thiết và không chạy các chương trình tải từ Internet hoặc sao chép từ máy khác khi chưa đủ tin cậy.
- Không mở những tệp gửi kèm trong thư điện tử nếu có nghi ngờ về nguồn gốc hay nội dung thư.
- Không truy cập vào các trang web có nội dung không lành mạnh.
- Thường xuyên cập nhật các bản sửa lỗi cho các phần mềm chạy trên máy tính của mình, kể cả hệ điều hành.
Qua thời gian tìm hiểu, mọi người đã nắm được thực chất virus máy tính là gì chưa? Cũng như biện pháp để phòng ngừa hiệu quả nhất. Phòng hơn vẫn hơn chữa bệnh. Đôi khi những điều chúng ta tưởng chừng như vô hại lại là nguyên nhân khiến những con virus máy tính tinh vi xâm nhập. Cho nên chính những thông tin này sẽ giúp mọi người nắm được cách để không phải bị gây hại bởi virus máy tính.
Tôi là Trần Thiện, hiện là quản lý của DoctorLaptop. Với kinh nghiệm và kiến thức chuyên môn về lĩnh vực laptop, linh kiện điện tử và công nghệ, tôi hy vọng những chia sẻ của tôi có thể giúp bạn tìm được những sản phẩm chất lượng tuyệt vời cũng như kiến thức bổ ích nhất.
Xem thêm bài viết của tác giả